۱۳۹۵/۰۳/۰۱

سايكس بيكو ماموستا وريا ... ناوخو...

بسم الله الرحمن الرحيم
تــوافــق ســایکس  پیـکـو وه دابـه ش بـونـی کـوردســتانی گـه وره

ئـەوەی ئـاشکراێە  ئـە وەێە ده وڵه تی  عوسمانی  لـه ساڵی 1299 بـه شيوه ێه کی سـه رده میانە ده ستی پێکرد، تــا1922میلادی واتــا شـه ش قــە رن یـا بـە ڵێن شە ش سە دساڵ .بـه شکوە مه ندێکی تـه واوە وه حکومه تی کردعوسمانێکان حکومه تێکی سـیاسی ئیسلامیان، داڕشت  هه تـا ئـە وەختەی بیرمـه ندانی( عوسمانی)  هه ده فیان خواو، کۆمـه ڵگا، بوخوا پشتو پنایان، بوو..هه ربـۆ خلافه تی ئیسلامی ڕۆژ بـە ڕۆژگــه وره یی پێوه دیاربو، هه روه ک ئـاگادارن  زۆر بـە هـاسانی
بـە شێک له ئـاسیای چکوله (مناطق آسیای کوچک) وەزۆرینە ی وڵاتانی خاوەر میانـە وبە شێک لــه    شمالی افریقا وبـه شێک له  جنوبی ڕۆژهه ڵاتی  ئوروپا، تـــا  قفقاز، هێناێه ژێر رکێفی  خـۆیی.
پێتان سـه یر نـه بێ ئـه گـه ر به ڵه م  نیزێک بـه 5/600 میلیون کیلۆ میتری چوارگوشه ی ده ئیختیار، دابــــــو..
وجێی وە بیر هێنانـه وه ێه کە دایرە ی خـاکی دەوڵه تی عوسمانی بـە ئەندازە ێکی سـە رسوڕهێنه ر، ڕه گ وریشه کانی دونیایی هه ژاند بوو، ئـاغا وکوێخای دونیاێه ئـه وبوو.. به هـا پیرۆزه کان بـه تـه واوی ڕه چاو، ده کران.فـە رمانی خه لیفه ی عوسمانی  گرانـه وه ی نـه بوو .. هه ربۆێه ئوروپێکان  حیسابێکی تـایبـه تیان بـۆ(خە لیفه ی) ده کرد..فـە رمانی خلیفە  لـه سـه ر سـه ر و، سه ر، چاوان بوو ئـه مر ئـه مری خلیفه بوو. وله خوایان ده ویست کـه پلاری خلیفه ، وه وان نـە کە وێ له شکری ئیسلام له ده روازه ی ئـوڕوپا ئـوتڕاقی کرد، بـوو.. پـاش  شـه ش سه د ساڵ له حکومه تی شکۆمه ندی ئیسلامی .حکومرانان ورده ورده ، وازیان له خوا وکۆمه ڵگا هێنا. 1-ده ستیان داێه  زوڵم وجنایت له چینی فە قیر وهه ژار .2- باج ستاندن له خه ڵکی چە وساوە ، ببو بـه کاری ڕۆژانە ی  مه ئموڕانی ده وڵه ت..3-ریشوە خـۆری تـه واوی بنکە کانی حکومه تی داگرتپوو، 4-خە لافه ت لــه پڕوچڕ کـه وت پوو. ئـاخیرین هه ناسه کانی لێده دا..5-لاوازی وگە ندە ڵی پـاێه کانی حکومه تی بـه ته وای وە لـه رزین  خست پوو..ئـوڕوپێکان ئاگاداری ئـه وحاڵ وه زعه بون فه رنسه وئینگلستان که له مێژبو خـه ونی له بین چونی  خلافەتەی عوسمانیان ده دی.نـه خشه ی هه ڵ وشانه وه ی خیلافه تیان داڕشت کـه زۆر بـه هـاسانی  سه ر کە وتن.. لـه مـاوەێکی کـه مدا خـاکی عوسمانی، دابـه ش دابـه ش کرا
نە فت ئـامانجی سـه ره کی ئوڕپێکان بوو کوێ نه فتی زۆرباێه ده یان کرد بـه ده وڵه ت.. کرنـه ده وڵه تی ئیمارات، کوێت، عیراق ، عه رە بستان. وووو  ئـه و ئـه سله ده سه لمێ نێت.. بیرمه ندانی کوردبۆ نمونه (شێخ مه حمودی نه مر)  بێ غه م دانـه نیشتن ئـه ووانیش بـۆ خزمه ت ئوڕوپێکان وە ڕێکه وتن. وکوتیان گه لی کورد تا یبه ت مه ندی جیا جیای  هه ێه
 حکومه تی سـه ربـه خۆ، وه کو باقی گه لانی دونیاێه حە قی خۆمـانه..کوردی زانا له عـاربه رەشه کـه متر نیيه هه ربـۆێه  هــــــاتووین بـــــــۆ قباڵه ی (کـــــوردســتان) ..بـه ڵام بـۆ دمکوت کردنی دراوسێکانی کوردستان. زاهیڕه ن( نە فت) له کوردستان نە ده بیندرا، وادیاره خێروبێریکیان له کورد وه گیرنه دە که وت .هه ربـۆێه زۆرزاڵمانه کردیانه (چوار له ت) هه رله تەی درا بـه ده وڵه تێک.. لـه وێ ڕۆژێه وه( کورد )خۆشی بـه خوێوه ندیوه
زۆر ده فعان خه ونی (بون به ده وڵه ت)یان دیوه بـه ڵام له تە ڕه ف ده وڵه تی مه رکه زیوە  بـه ڕه به ی (دین) هه ڵ سوکه وتیان ده گه ڵ کردونە هه روه ختێک داوای سه ربه خۆێی کراوە (مۆری هه ڵگرانه وه له دین) خە ڵاتی کوردی  فه قیر وبێ ده سه ڵاتی کورد بووه. .هه ربوێه بـهئه نفال وکوشتو کوشتار جـوابی( ڕه وای،) دراوه ته وه نهامه تی زۆری دیوه چاره ڕه شی زۆری بینیوه
قڵاچۆ کردن ،ئـاواره بون ،ڕه شه کوژی بـۆ زۆرینه ی پیاوه مـاقوڵ ولێزانه کانی کورد بووه..
لـه مێژه کوتویانـه داری ئـــازادی بـه خوێن ئـاوده درێ لـه مێژه گه لی کورد،ئه وداره ی چە قاندوه وه سه د ساڵه به خوێن ئاوی ده دا بـه ناشکوری نه بێ وێستا نە هاتووته به ر.ئه وه بـه خوێنی بیرمه ندان وپیاوه گه وره کانی (کورد) واخه ریکی ئاودانن
ئـــــاخۆ  ئـه م داره  که نگێ تێر(خوێن )ده بێ..
براتان وريا 27/2/1395...

ئه وه روانكه ي ماموستايه كي ناوخويه

يه كيتي زاناياني ئاييني كوردستاني ئيران

1ي جوزه رداني 1395ي هه تاوي




هیچ نظری موجود نیست:

ارسال یک نظر