۱۳۹۴/۱۱/۱۱

زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران سناریۆی هه‌ڵبژاردنی مانگی ڕه‌شه‌مه‌ی 1394ی هه‌تاوی ته‌حریم کرد.

قال تعالی {وامرهم شوری بینهم}
یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران ڕاگه‌یاندراوێکی له‌ مه‌ڕ سناریۆی هه‌ڵبژاردنی مه‌جلیسی شورای ئیسلامی و خووبره‌گانی رێبه‌ری که‌ له‌ مانگی ڕه‌شه‌مه‌ی 1394ی هه‌تاوی به‌ڕێوه‌ده‌چێت بڵاو کرده‌وه‌.

هاونیشتمانیانی خۆڕاگروموسوڵمانانی ئێران وکوردستان، ڕۆشه‌نبیران وچالاکوانانی سیاسی ومه‌ده‌نی.
هه‌روه‌ک ئاگادارن وده‌زانن پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن و به‌شداریکردن له‌م پڕۆسه‌یه‌دا له‌ سه‌رده‌می ئێستادا گرنگێکی تایبه‌تی هه‌یه‌و مڕۆڤه‌کان وئازادیخوازان وچینه‌ جۆراوجۆره‌کانی کۆمه‌ڵگای جیهانی به‌گشتی ووڵاتانی دێموکراتیک به‌ تایبه‌تی، به‌ شێوه‌یه‌کی مه‌ده‌نیانه‌ وئازادانه‌ به‌شداری له‌ پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن ده‌که‌ن و پاڵێوراوی خۆیان بۆ شوێنه‌ جۆراوجۆره‌کانی ده‌سه‌ڵات ڕه‌وانه‌ ده‌که‌ن، دیاره‌ له‌ ئه‌گه‌ری دێموکراتیک بوونی هه‌ڵبژاردن، به‌شداریکردن نه‌ک هه‌ر ئه‌رکێکی مرۆییه‌، به‌ڵکو ئه‌رکێکی ئایینیش به‌ ئه‌ژمار دێت، چوونکه‌ مرۆڤ ده‌توانێت خواسته‌ ڕه‌واکانی خۆی به‌ ئاکام بگه‌یه‌نێت و مافه‌کانی خۆی مسۆگه‌ر بکات، به‌ڵام له‌ ئه‌گه‌ری دێموکراتیک نه‌بوونی پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن ئه‌م پڕۆسه‌یه‌ شه‌رعییه‌تی ئایینی وڕه‌وشتی ومرۆیی خۆی له‌ ده‌ست ده‌دات وبه‌شداریکردن ده‌بێته‌ هۆی مانه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتێکی دیکتاتۆر و سته‌مکار.
پیویست ناکات ئێمه‌ شرۆڤه‌ی سیستمی ده‌سه‌ڵات له‌ ئێران بۆ ئێوه‌ی ئازیز شی بکه‌ینه‌وه‌ چوونکه‌ ته‌مه‌نی دیکتاتۆرییه‌تی 36 ساڵه‌ی ئه‌و ڕژیمه‌ تووتالیتێر و سته‌مکاره‌ بۆ هه‌موولایه‌ک ڕوون و ئاشکرایه‌، به‌ڵام پێویسته‌ ئه‌و ڕاستیانه‌ی که‌ ده‌کرێت بۆ به‌شداریکردن له‌ هه‌ڵبژاردندا بوونه‌ته‌ پێوه‌ر بیانخه‌ینه‌ به‌ر دید و ڕاوبۆچوونی هه‌موولایه‌ک.
یه‌که‌م: سیستمی ده‌سه‌ڵات
سیسیتمی زاڵ به‌ سه‌ر ئێراندا له‌ سه‌ر ئه‌ساسی شیعی ئه‌سنا عه‌شه‌ری باوه‌رمه‌ند به‌ ویلایه‌تی ره‌های فه‌قیه‌ دامه‌زراوه‌، ئه‌و سیستمه‌ هه‌رله‌ ناوه‌رۆکه‌که‌یڕا ده‌رده‌که‌وێت دژایه‌تی هه‌موو ئایینه‌ جیاوازه‌کان ومه‌زهه‌ب جیاوازه‌کان ده‌کات و هیچکات پۆسته‌ گرینگه‌کانی ده‌سه‌ڵات به‌ جیابیران ڕه‌وا نابینێت، 
دووهه‌م: به‌رابه‌ری سیاسی
وشه‌ی به‌رابه‌ری سیاسی له‌ وڵاتانی دێموکراتیک وئازادیخواز به‌ بێ سه‌رنجدان به‌ ڕه‌گه‌زه‌ جیاوازه‌کان ومه‌زهه‌ب وفکرییه‌ت وئایین، خه‌ڵک خۆیان هه‌ڵده‌بژێرن وکۆمه‌ڵگاش به‌ بێ هیچ له‌مپه‌رێک له‌ سه‌ر ڕێگای پڕۆسه‌ی هه‌ڵبژاردن به‌شداری ده‌که‌ن، به‌ڵام له‌ ده‌سه‌ڵاتی ئێراندا باس له‌ ریجالی سیاسی{رجال سیاسی} واته‌ ره‌گه‌زی نێر ده‌کرێت ومافی ره‌گه‌زی ژن زه‌وت کراوه‌ به‌ تایبه‌ت بۆ مه‌جلیسی خووبره‌گانی رێبه‌ری وسه‌رۆک کۆماری وڵات، هه‌روه‌ها هه‌روه‌ک باسمان کرد پۆسته‌ گرینگه‌کان وبه‌رابه‌ری سیاسی جیابیران ونه‌ته‌وه‌جیاوازه‌کان و مه‌زهه‌به‌ جیاکان ناگرێته‌وه، ئایا ئه‌م جۆره‌ هه‌ڵبژاردنانه‌ ده‌کرێت ناوی هه‌ڵبژاردنی بۆ دابنێیت؟‌
سێهه‌م: رقابه‌تی سیاسی
رقابه‌تی سیاسی له‌ هه‌موو وڵاتانی جیهانی بوونی هه‌یه‌ وئه‌م رقابه‌ته‌ش خۆی هه‌ڵگری په‌یامێکی گرنگه‌، چوونکه‌ له‌ ناو ڕقابه‌تی سیاسیدا توواناکان دیاری ده‌کرێن و خه‌ڵکیش باشترینیان هه‌ڵده‌بژیرێت، به‌ڵام له‌ ده‌سه‌ڵاتی سه‌پاوی ئێراندا هه‌ر له‌ سه‌ره‌تاوه‌ زۆربه‌ی هه‌ره‌ زۆری نوێنه‌ره‌کان له‌ فیلتێری شوورای نیگه‌بان ده‌رناچن وبه‌شی هه‌ره‌ به‌رچاو ڕه‌ددی سه‌ڵاحییه‌ت ده‌کرێن واته‌ ته‌نیا که‌سانێک ده‌مێننه‌وه‌ که‌ ته‌واو له‌ ژێر باوه‌ڕی ئه‌م سیستمه‌دان و هیچ گۆڕانکارییه‌ک به‌ بوونی ئه‌م تاقمه‌ په‌سندکراوه‌ به‌دی نایه‌ت، وه‌ ئه‌گه‌ر رقابه‌تێکیش هه‌بێت له‌ نێوانیاندا ڕقابه‌تێکی فریوکارانه‌یه‌ وله‌ واقعدا هه‌ردووک لایه‌نه‌کان هه‌ریه‌کن، مه‌به‌ست ئه‌وه‌یه‌ ئه‌وانه‌ی له‌ فیلتێری شووڕای نیگه‌هبان ده‌رده‌چن له‌ راستیدا ئه‌وان نوێنه‌ر وهه‌ڵبژێردراوی حکومه‌تن نه‌ک خه‌ڵک.
چواره‌م: سیستمی هه‌ڵبژاردن
جۆری ئه‌نجامدانی سناریۆی هه‌ڵبژاردن له‌ ئێران هه‌مووتان ئاگادارن، سندووقه‌کان له‌ به‌رده‌ستی کاربه‌ده‌ستانی سه‌ره‌کی ڕژیمدایه‌ هه‌رکه‌س یان که‌سانێک خۆیان حه‌ز بکه‌ن وه‌ک براوه‌ دیاری ده‌که‌ن و گرنگی به‌ ده‌نگی زۆرینه‌ی ئه‌ویتر ناده‌ن، بۆ وێنه‌ 1388 له‌ کاتی هه‌ڵبژاردنی سه‌رۆککۆماری که‌ چۆن گاڵته‌ به‌ ده‌نگی زۆرینه‌ی مووسه‌وی وکه‌ڕروبی کرا وده‌نگی ناوبراوان بۆ ئه‌حمه‌دی نژاد دیاریکرد.

ڕژیمی دژه‌ مرۆیی وئایینی کۆماری فێڵبازی ئێران ماوه‌ی 36 ساڵه‌ به‌ ده‌رخستنی سناریۆی هه‌ڵبژاردن، گاڵته‌ به‌ خه‌ڵکی ئێران به‌ گشتی وکوردستان به‌ تایبه‌تی ده‌کات وهه‌رجاره‌و به‌ هۆی به‌کرێگیراوانی خۆی به‌ڵێنی چاره‌سه‌رکردنی گرفته‌ جۆراوجۆره‌کان ده‌دات وخه‌ڵک هه‌ڵده‌خه‌ڵه‌تێنێت و له‌ ڕێگای ده‌نگی جه‌ماوه‌ره‌وه‌ بۆ سه‌ر سندووقه‌کانی ده‌نگدان شه‌رعییه‌ت به‌ سته‌م وسته‌مکاری وپێشێلکاری مافی مرۆیی ده‌دات، نموونه‌ هه‌ڵبژاردنی 2 ساڵ له‌مه‌وبه‌ری سه‌رۆککۆمار حه‌سه‌نی رووحانی که‌ چه‌ندین به‌ڵینی جۆراوجۆره‌ی به‌ خه‌ڵکی ئێران ونه‌ته‌وه‌جیاوازه‌کان ومه‌زهه‌به‌ جیاکاندا وه‌ک به‌ڵینی ئازد کردنی زیندانیانی سیاسی و خوێندن به‌ زبانی زگماکی ومافی نه‌ته‌ه‌ویی ومه‌زهه‌بی هتد... به‌ڵام به‌ جێگای ئازادکردنی زیندانیانی سیاسی سیداره‌ په‌ره‌ی ئه‌ستاند و له‌ ماوه‌ی دووساڵی ته‌مه‌نی به‌ ئه‌ندازه‌ی هه‌ر چوار ساڵی پێش ده‌سه‌ڵاتی خۆی لاوانی ئێرانی وکوردستانی له‌ سیداره‌ داوه‌، وتاکو هه‌نووکه‌ش فه‌زای ئه‌منییه‌تی له‌ سه‌ر کوردستان ڕۆژبه‌ڕۆژ له‌ په‌ره‌ئه‌ستاندن دایه‌ وهیچ یه‌ک له‌ به‌ڵێنه‌کانی ئه‌نجام نه‌داوه‌.
ئێمه‌ یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران وێرای ته‌حریم کردنی ئه‌م سناریۆ نگریسانه‌ی رژیم، له‌ ڕوانگه‌ی ئایینییه‌وه‌ داوا له‌ خه‌ڵکی ئێران به‌ گشتی وکوردستان به‌ تایبه‌تی ده‌که‌ین سناریۆی هه‌ڵبژاردن ته‌حریم بکه‌ن وچیتر هاوکاری مانه‌وه‌ی ده‌سه‌ڵاتێکی دژه‌ ئایینی ودژه‌ مرۆیی نه‌بن چونکه‌ له‌ راستیدا به‌شداریکردن له‌ له‌وه‌ها هه‌ڵبژاردنێک به‌شداریکردنه‌ له‌ مانه‌وه‌ی سته‌م وسته‌مکاری وه‌ ئه‌رکی سه‌ر شانی هه‌ر باوه‌ڕمه‌ندێکی ئایینییه‌ له‌ چوون بۆ سه‌ر سندووقه‌کانی ده‌نگدان خۆی ببوێرێت، هیوادارین جارێکیتریش وشه‌ی نه‌خێر به‌شداری ناکه‌م به‌ ڕژیمی ئێران بڵێنه‌وه‌ که‌ ئه‌وه‌ ئه‌رکێکی ئایینی ومرۆییه‌.
والسلام علیکم ورحمةالله‌ وبرکاته‌
یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران
12ی رێبه‌ندانی 1394ی هه‌تاوی.










۱۳۹۴/۱۱/۰۵

ڕاگه‌یاندراوی به‌ هۆی بێ رێزی وده‌ستبه‌سه‌رکردنی مامۆستایه‌کی ئایینی کوردستانی ئێران

زانایانی ئایینی جیهانی ئیسلامی وکوردستانی، خه‌ڵکی به‌شه‌ره‌ف وتێکۆشه‌ری موسوڵمانی کوردستان.
هه‌روه‌ک ده‌زانن وئاگادارن رژیمی دژه‌ ئایینی ومه‌زهه‌بی ومرۆیی به‌ نێو کۆماری ئیسلامی ئێران، ماوه‌ی 36 ساڵه‌ به‌ هه‌موو هێزوتووانای خه‌ریکی بێ رێزی و سته‌م کردنه‌ له‌ گشت چینه‌ جۆراوجۆره‌کانی ئێران و کوردستان، له‌م نێوانه‌شدا مامۆستایانی ئایینی سووننه‌ مه‌زهه‌ب به‌ تایبه‌تی مامۆستایانی ئایینی نه‌ته‌وه‌ی کورد زیاتر ده‌که‌ونه‌ به‌ر پیلانی ئه‌م ڕژمه‌ دژه‌ مرۆییه‌، دیاره‌ ئه‌وه‌ش له‌ به‌ر نه‌بوونی یه‌کێتی وکۆده‌نگی گه‌له‌که‌مانه‌ که‌ رژیم به‌ بێ هه‌ڵاواردن رۆژبه‌رۆژ زیاتر ئه‌م بێ رێزیانه‌ په‌ره‌ پێ ده‌دات.
رژیم به‌ هۆی بێ ده‌نگی خه‌ڵکه‌که‌مان به‌سه‌دان سته‌می ئایینی ونه‌ته‌وه‌یی له‌ ماوه‌ی ساڵه‌کانی ڕابوردوودا ئه‌نجام داوه‌، هه‌ر له‌ روخاندن وتێکدانی شوێنه‌ پیرۆزه‌کانی ئایینه‌ جیاوازه‌کان ومه‌زهه‌به‌ جیاوازه‌کان ڕا بگره‌ تاکو کوشتن وتیرۆڕی که‌سایه‌تییه‌ ئایین ونه‌ته‌وه‌ییه‌کان وه‌ک تیرۆری رێبه‌رانی کورد وزانایانی ئایینی کوردستان بۆ وێنه‌ مامۆستا مه‌لا محه‌ممه‌دی ره‌بیعی ومامۆستا مه‌لا حوسێنی سیاوانه‌ئی و......
هه‌روه‌ها ده‌ستبه‌سه‌رکردن وبێرێزی پێکردنی چه‌ندین که‌سایه‌تی و شاربه‌ده‌ر کردنیان. له‌م ڕۆژانه‌شدا هه‌ستاوه‌ به‌ بێ ریزی پێکردن وده‌ستبه‌سه‌رکردنی زانایه‌کی دیکه‌ی گه‌له‌که‌مان له‌ شاری ورمێ ومزگه‌وتی قودسی ئه‌م شاره‌ به‌ نێوی مامۆستا ڕزا عه‌بدی که‌ ماوه‌یه‌کی زۆره‌ له‌ مزگه‌وتی ئه‌م شاره‌دا خزمه‌ت به‌ باوه‌رمه‌ندانی سووننه‌ مه‌زهه‌ب ونه‌ته‌وه‌که‌مان ده‌کات، هه‌ربۆیه‌ رژیم دژایه‌تی ئه‌م جۆره‌ له‌ مامۆستایان ده‌کات چوونکه‌ نایهه‌وێت لاوه‌کانمان له‌بواره‌جۆراوجۆره‌کاندا زانست به‌ده‌ست بێنن وشاره‌زای رێگای راسته‌قینه‌ی ئایینی ئیسلام بن، ئه‌م ڕژیمه‌ دژه‌ گه‌لییه‌ له‌ حاڵێکدا دژایه‌تی که‌سایه‌تییه‌ ئایینی ونه‌ته‌وه‌ییه‌کان ده‌کات که‌ ڕۆژانه‌ ده‌بینین وده‌بیسین که‌ چۆن پشتیوانی له‌ تیرۆر وتیڕۆریسم و مڕۆڤه‌تیرۆریستییه‌کان ده‌کات وفرمێسکی خوێنین بۆیان ده‌ڕژێنێت،هه‌روه‌ک چۆن له‌ ئاست له‌ سێداره‌دانی تیرۆریستێکی وه‌ک نه‌مر باقر نه‌مردا ده‌نگی ناره‌زایه‌تی خۆی نیشانی جیهاندا و سه‌فاره‌تخانه‌وکۆنسوڵگه‌ری وڵاتی سعوودییه‌ی به‌ چ شێوه‌یه‌کی دڕندانه‌ دایه‌ به‌ر هێرش وسووتاندن.
یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران وێرای ئیدانه‌کردنی ئه‌و هه‌مووه‌ جینایه‌ت وبێرێزیانه‌ به‌ ئایین ومه‌زهه‌به‌جیاوازه‌کان به‌ تایبه‌ت بێرێزی کردن به‌ مامۆستا ڕزا عه‌بدی که‌ به‌ بارمته‌ی 50میلیۆنی ئازادکراوه‌، هاوکات داوا له‌ هه‌موو مامۆستایانی جیهانی ئیسلامی وکوردستان ده‌کات له‌ ئاست ئه‌م کرده‌وه‌ چه‌په‌ڵانه‌ی رژیم بێ ده‌نگ نه‌بن وده‌نگی دژایه‌تی وناڕزایه‌تی خۆیان به‌رز بکه‌نه‌وه‌ که‌ ڕژیم له‌ یه‌کیه‌تی ویه‌کبوونتان به‌چۆک دادێت. والسلام علیکم ورحمةالله‌ وبرکاته‌
یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران
4ی رێبه‌ندانی 1394ی هه‌تاوی  


۱۳۹۴/۱۰/۳۰

پیرۆزبایی یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران به‌ بۆنه‌ی دووی رێبه‌ندان

بە بۆنەی ساڵوەگەری هەفتا ساڵه‌ی دامەزراندنی کۆماری کووردستان ڵە دووی رێبەندانی 1324هەتاوی لە سەردەستی پێشەوای مە زن قازی محە ممەدی هەمیشە زیندو، پیرۆزبایی خۆمان ئاراستەی سەرجە م کوردستانیانی خۆشەویست وحیزبی دێموکراتی کوردستانی ئێران وسه‌رجه‌م پێشمه‌رگه‌ قاره‌مانه‌کانی هه‌ر چوار پارچه‌ی نیشتمانی داگیرکراومان دەکە ین و هیواخوازین لە خوای پە روەردگار کە ئەم رۆژە و ئەو بیرەوە ریه‌مان ڵێ بکات بە سەرە تای هاتنە دی هە موو خەون و خوولیاو و مافە نەتەوایە تیه‌کانمان و دەسپێکی دووبارە بوونەوەی کۆمارێکیتر ڵە ژێرناوی دەولەتی کوردی بە هەرچوار بە شی بە ش کراوی کوردستانی مە زنمان.
کوردو کوردستانیانی بەرێز پێویستە بزانین کە نەک هەر کۆماری کوردستان لە راستای بەژەوەندی گەل لە سەردەستی زۆربەی زۆری کەڵە پیاوانی ئایینی ئەو سەردم هاتە ئاراوە بەڵکو بۆ بەگژداچۆنە وەی ئەو هەموونابەرابە ری و ناعە داڵەتیە چینایەتییه‌ کە ڵە هە مبە ر گە ڵە کە مان دە کراو وبە دە رک کردنی زە رووریە تی پێک هێنانی کۆمارێکی وە ها لە لایە ن قازی موحەمە دە وە بە دوو پیناسەی جیاوازی کەسایەتی ئەو بەرێزە وەک کەسایە تی ئایینی و کارێزمایی نەتە وەیی کۆمار پێک دەهێندرێت، بەڵام مە خابن و ئێستاشی ڵە گەڵ بێت حکۆمەتە سەرە رۆو پاوانخوازەکان نەک هەر دەرکی حەقیقە ت و حیکمەتیان بەلاوە سە خت و دژوارە بەڵکو کاتێ خۆیان لە بەرابە ر بەڵگەی بەهێزی راستیەکدا دەبینەوە ڵە هێزی بەڵگە و زمانی سرینە وە و کووشتن کەڵک وە ردە گرن. ئێمه‌ لە کاتێکا ئەویادە دەکەینەوە کە نەک دە سەڵاتی سەرە رۆ دان بەحەقیقە تی کورد لە وبەشە بەڵکو دان بە حکۆمەتی نیمچە دەوڵە تی کوردیش لە باشوری وڵاتت دانانێت بە ڵکو بۆ سرینە وە و برینە وەی سۆزی نە تە وایە تی و داری باوە ری کوردبوون رۆژانە بە پێی دە رفە ت پیلان گێڕی دەکات و گرۆی ئازادی خوازان بە پەتی سێداروە کپ دەکات. هە ڕچەند بە باوە ری ئایینی پێمان وایە کە نادادپە روە ری تا سە ر نایخوات و رۆژێک دەبێ مرۆڤایەتی بە گشتی و نەتە وایە تی بە تایبەتی پێناسەیه‌کی راستەقینەی بۆ بکڕێت، بەڵام ئێمەی ئایینی نابێ بێدەنگ بین ڵە حاند زولم وستەمێک کە نەک هەر ڵە تاکێکی ئەو کۆمە ڵگایە بەڵکو ڵە هەمووی کۆمەلگا دەکڕێت ده‌سته‌و وه‌ستان بین بەڵکو بە پێی دەستوری ئایینیمان بۆ بهگژداچوونە وەی نابەرابە ری ڵە شێوازو مێتۆدی جۆراوجۆرو کەرە سە و رێگای جۆراوجۆر کەڵک وە رگرین. سه‌رکه‌وێت بزووتنه‌وه‌ری رزگاریخوازی نه‌ته‌وه‌ییمان، بروخێت کۆشکی زۆرداران وداگیرکه‌رانی کوردستان به‌ گشتی. والسلام علیکم ورحمةالله‌ وبرکاته‌

یه‌کێتی زانیانی ئایینی کوردستانی ئێران

30ی به‌فرانباری 1394ی هه‌تاوی به‌رانبه‌ر به‌ 20ی ژوئیه‌ی 2016ی زایینی

۱۳۹۴/۱۰/۲۱

ئیختیلاف: مه‌لا ئیبراهیم مه‌جیدپور


        ئیختیلاف
                  بەناوی  خوای  دڵاوای   دلۆڤان
أطیعو الله ورسولە  ولاتنازعو فتفشلوا وتذهب ریحکم  وأصبروا ان الله مع الصابرین.
گوێی بە فەرمانی خواو پەیامبەرەکەی  بنو لە ناو خۆتاندا کێشەو  ناکۆکی دروست  مەکەن، چونکە سڕتان دەکاو هەمو هێزو تواناتان  لەناو دەبا. خۆڕاگربن  خوا دەگەڵ  خۆڕاگرانە.
ئیختیلاف بەباوەری  من ئافەتێکی  مەترسیدارە  لە هەر شوێنێک  سەری  هەڵدا دەیشێوێنێ ، جا ئەو شوێنە بنە ماڵەبێی  کومەڵگا بێی ، حکومەت یان ئۆرگانێک بێی . لە  حاڵی  ئیختیلافدا  نەزمـو  نیزامێک  نامێنێ ،  هەر یەکەی  کەسایەتی ئەویتر  دەشکێنێ،  لە ئاکامدا شیرازەکە  تێک  دەچێو مرۆڤو ،مافو قانونو  یاسا مانای  نامێنێ.
وەک  دەزانن جیاوازی لە ناو  مرۆڤەکاندا  شتێکی  سروشتیەو حاشای  لێناکرێی، ئەوەش زۆر  بەڕونی  لە جیاوازی  زمان ، نەتەوە ، خوو  خدە ، ڕەنگو ڕوخسار ، بیرو باوەڕ، چۆنیەتی  بیر کردنەوە ، ئامانجو  بەرژەوەند ، هەڵسو  کەوتو  لێکدانەوەو هـەڵسەنگاندنـو و...دەبیندرێی ، بۆیە ئەرکی  دیاریکراوی مرۆڤەکانئەوەیە  کە ڕێگایەک بۆ چارەسەری ئەم جیاوازیەو لێک نیزیکبونەوە ، بەشێوەی زانستیو  پێشکەوتوانەو  بەهێمنی  بدۆزنەوە. ئەوەش کاتێک  گونجاوە  کە بە شێوەیەکی  لێزانانەو مرۆڤانە و  بەدور لە هەڵچونو  توندوتیژیودەمارگرژیو بە  لەبەرچاو گرتنی  بەرژەوەندی  گشتی ،نەزمونیزامێکی گشتگیروهەمەلایەنەدابمەزرێنێ کە جێگەی هەموچینو تـوێژەکانـو بیرو  فکرە جیاکانی  تێدا ببێتەوە . سنورێـک  بـۆئـەو جیاوازیانە دیاری بکرێیکە پێشی تێکهەڵچونو لێک تێنەگەیشتنەکان بگرێیو لە شوێنێک وێکیان بخاتەوە.بە زانستو تێگەیشتن بگەنە حاندێککە بتوانن یاساو راسایەکبۆ بەرەو پێشبردنوئاوەدانکردنو چاکسازیەکاندابڕێژنـو کۆمەڵگای  پێبەڕێوەبەرن. کەشو هەوایەکی ساغو پڕ لە برایەتیو خۆشەویستی بڕەخسێنن.بـڕوا بـە پێکەوە  ژیانی بـرایانە  بـچەسپێنن.بـۆئەو مـەبـەستەپێویستە لـە پێشدا ئـادابی ئیختیلافـو چـۆنیەتیچـارەسەر کردنی فـێر بین .زانـستو شارەزایی لـەو بــوارەدا وەدەستبێنین، بـڕواشمانبـە چـارەسەر  کــردنیجیاوازیەکانو چۆنیەتی پێکەوە  ژیان هەبێی .
سوڕەی{ بەقەڕە : ٢١٣ لە پێشدا مرۆڤەکان هەمویان لەیەک بەرە دابون، خوا پەیامبەرانی ناردن تا هەم بۆ ئاکار چاکان مـزگێنی دەرو هـەم  بـۆ خـراپکاران تـرسێنەر بـن،  کتێبی ڕاستو  ڕونی  دەگەڵ  ناردن  تا ئەو  شتانەی  بونە  بنەمای کێشەو ناکۆکیەکان بـۆیـان یەک لا بکەنەوەو  پێکیان بێننەوە . ئەوانە بۆ یەکتریان  نەدەسەلماند ، دەگەڵ ئەوەی پێشترکتێبیان بۆ هاتبوو بەڵگەی  ئاشکرایان لە بەر  دەست دابو ، لوتبەرزیان کردو  ئێرەییان پێک برد ، ئەوەش بـو بـەهۆی پێک نەهاتنیان . خوا ڕاستە  ڕێی  نیشان دانو  تێیگەیاندن کێشەکەیان لەسەر  چیە . خوا کێ حەز بکا شارەزای  ڕاستە ڕێی دەکا}.لە سەدەی  پێش سەردەمی (نوح) دا مرڤ هەمویان  یەک ئۆمەت  بون ، یەک  فەرمانیان  بەڕێوە دەبرد . خوا پێغەمبەرانیناردن هـەم  مزگێنی  بـدەن  بـەئاکار  چـاکانو خـراپکاران  لـە کردەوە کانیان   بپرینگێننەوە. کتێبی  عاسمانیان  دەگەڵ  خۆیان  هێنابـو  تـاوەک قـانونی خواییبـۆ لابـردنی  کێشەوناکۆکیەکانیان دەکاریان بێنن و حوکمە خواییەکانی پێدابەزێنن. هێندێک دەگەڵ  ئەوەیبەڵگەی  ڕوونیان لەبەر  چاوبو ، پێشتریش  کتێبیان بـۆ هاتبو ، لەبەر ئێرەیی بردنو لەخۆبایی بونو لوت بەرزی ،نەیان دەسەلماندو بەڕێوەیان  نەدەبردن. خوای مەزن ڕاستە ڕێی نیشانی  ئیماندارانداو تێیگەیاندن هـۆی  ئەو جیاوازیانە  چیە . خوا کێی حەزبکا شارەزای ڕاستە ڕێی دەکا . ناوەرۆکی ئەو ئایەتە جیاوازیە  جـۆراو جۆرەکان  دەگەێێنێ. کامەیان باشەو   ڕێگای چۆنیەتی  ڕۆیشتن بەوانیدانیشانیداوە. هۆی سەرەکی  ئەو  جیاوازیانەشی بە ئێرەیی بردن دەست نیشان کردوە ، هەر ئەوەشبۆتە هۆکاری بڕوا هێنانی  هێندێکانو ڕەدکردنەوەی هێندێکیتر، بۆیە  پیمان دەڵێی : لە نـێـوان زەمانی  ئادەمو  نوحدا  بۆ ماوەیەکی  درێژ مرۆڤەکان بەیەک  ڕێگادا  دەڕویشتن،لەسەریەک دینو ئایین بون ،تەنیا  خوای تاکیان دەپەرست تائەو کاتەی نەفسی  سەرکێش  جڵەوی لەدەست کەسەکان نەستاندبوزۆر باش  بەرەوپێشەوە  دەچو. کە ئەو جانەوەرە  تەماعکارەجڵەوی  گرتە دەست  زۆر کەسو زۆر شتی وەها  لەلای  مرۆڤەکان شیرن کرد کە توشی لادانو هەڵەو بگرە تاوانی  کردن. سەری  لێشێواندنو  لەبەریەکی  بڵاو  کردن. واتە  بونە ئیماندارو بێی ئیمان ، تاک پەرستو  موشریک. پەیامبەران  یەک بەدوای   یەکدا  دەهـاتنوکتێبی عاسمانیان پێبو تا لە بەر  ڕوناکی ئەو کتێبە جیاوازیەکان لێک هەڵاوێرنو هۆیەکانی ئەو جیاوازانەیان بۆ شیکەنەوەو باشترین ڕێگە  بدۆزنەوە. خوا هۆی  دابڕانەکانی  دەست نیشان کردنو ڕێنوێنی پێویستی  پێدان. نیشانیدان کە هۆی سەرەکی لێک دابڕانەکان لەوەڕا سەر چاوەی  گرتوە کە هزرو ویستی  مرۆڤەکان بۆ بەدەستەوە  گرتنی  دەسەڵاتو  ئێرەیی بەیەک بردنو  وەپێش خستنی بەرژەوەندی تاکو تاقمو گروە  لە بەرژەوەندی  گشتیو یەکتر قبوڵ نەکردنو  نە ناسینی  مافی  خۆیانو خەڵک سەرچاوەی هەڵگیرسانی ئاگری  ئاڵۆزیو وێک هەڵنەکردنو یەکتر  لە مەیدان دەرکردنو  شەڕو ناکۆکی و شێواندنی کۆمەڵگا و لێک دابڕانە.ناردنی  پەیامبەران لە لای  خواوە  بۆ ڕێنوێنی  خەڵکو  هاندانو  شارەزا کردنیان بۆ گرتنە بەری  ڕێگای  ڕاستو ئەنجامدانی ئـاکاری چـاکو  دوری لـە  خەتـاو  تاوانـو لـە سەرجەم  خراپەکانە . ئەو پەیامبەرانە  جیا  نینو  تەواو کەری  یەکترنوهەریەکەیان لـەبـڕگەیەکیزەمانیدا بـە پـێی هەـلو مـەرجـو ویستی ئـەو سەردەمە  مـەعـموریـەتیان  پیێ ئەسپێردراوە. ئێرەییو  دەسەڵاتخوازی مرۆڤەکان گەیوەتە  ئەو حاندە کە بە قازانجی خۆیاندەستیان لە زۆرێک  لە فەرمانەکانی  خوایی  وەرداوە.  بـەقـازانـجی خـۆیانـو لـەڕاستـای دەسەڵاتو  بەرژەوەندی  خۆیان   بـایانـداوەو  تەعـبیرو  تـەفسیریـان  کردوەو ئـەو ئـاگـرە سوتێنەرەیان  لە کۆمەڵگادا  هەڵگیرساندوە.
دوای هاتنە ئارای ئەو ناکۆکیو  دوبەرەکیانە خوای مەزن ئایینی ئیسلامی  ناردوە کە هەمو ئـەو  ناکۆکیانـەی باسمانکردن ڕەد  دەکاتەوەو  بـە ئـاشکرا  پـێـمـان دەڵـێی: ئـەو ئـیسلامـەکۆکراوەو بژاردەی  هەمو ئایینەکانە، ڕوی لە مرۆڤەکانی جیهانە ، بۆ سەرجەم تۆرەمەیئینسانەکانە.گرینگترین بەڵگەش ئەوەیە کە لەو دینەدا بڕوا بە هەمو پێغەمبەرەکان ئەسڵی سەرەکی  ئیمانە ، بـەڕادەیـەک  بایخی  پێدراوە کە ڕەد  کردنەوەی  هەرکام لەوان  لادان لەئیسلامو دژی  فەرمانەکانی  قورئانە. خوا فەرمویە: { فهدی اڵله الذین  ‌‌امنوا و.. . } ئەوانەی  بڕوایان بەو پەمبەرانە  هێناوە ڕێگەیان دۆزیـوەتەوەو کەوتـونە  بـەر ڕوحـمـو بەزەیی  خوا.
پێویستە  بزانین :  ئیختیلاف و موخالف  دو شتی جیاوازن .لە ئیختیلافدا مەبەستەکە  یەکە بەڵام ڕێگاکانو  شێوەی بەڕێوەبردن  جیایە، هۆیەکەشی  دەگەڕێتەوە  بۆ دەرکو  شعورو هەڵسەنگاندنو تێگەیشتنی  مرۆڤەکان.  لە  موخالیف دا مەبەستەکان  جیاوازن. لێکدانەوەی ئەم دوانە  لێرەدا  جێگای  نابێتەوە.   مرۆڤ لە ذاتی خۆیدا سەربەخۆیەو ئەوەش  هانیدەداخۆی  بێو لە خەڵکیتر جیا بێتەوە ، ئەو  وێک نەچونەش لە ڕەنگو زمانو، وڵاتو  دەسەڵاتو پلەو پایەو و... دا خۆی دەنوێنێ. خوا فەرمویە { ان سعیکم لشتی } جیاوازی  تێگەیشتنو بەڵگەکان ، تەفاوەتی تواناکان ، وێک نەچونی شارەزاییو  بەهاکان ، چۆنیەتی ناسینو  کار پێکردنیان ، جیاوازی ئامانجو  بەرژەوەندەکانو  بڕیارو  هەڵوێستەکان هەمویان دەبنە هۆی لێک دابڕانو بەولاتریش ، کە دەکرێی  لێرەدا بیان کەین بە (٢) بەش: (١ )  جـیاوازیـەکی ئـەقڵ  پەسندو جوان وەک : جیاوازی  بـەیـان ، وشە ، چەندیەتیو  چۆنیەتی ، لـێکدانـەوەو هەڵسەنگاندن،لە ڕوانەگەی  ئەقڵو شەرعەوە ،  هەموی  ئەوانەو  ئیتریش  دەکرێی  بـە شیوەیەکی  زانستیانە تاوو توێیان بکەیو لە بڕگەیەکدا و لە چەند خاڵێکدا بەیەکیان بگەیێنیو بەیەکەوە  کاریان پێبکەی. (٢) - جیاوازی پەسند  نەکراو: ئەوەیە  پەرە بە دوبـەرەکیەکەبـدەیـو هەرچی ویستوتە  لەسەری  سور بـیـو هیچ بـۆ لایەنەکەیتر نـەسەلـمـێنی.لـەسـەر ڕۆیشتنی ئەوەیان دەبێتە هۆی هەڵچونو دەگژ یەک ڕاچونو خۆ بەزل زانیو لایەنەکەیتر قبوڵ نەکردنو حاشا کردن  لەڕاستیەکان .کە بەداخەوە ئێستا لە ئێمەی  کوردی  ماڵوێران ڕویداوە. بۆیە واباشە چاوێک  بەو ئایەتەدا بخشێنین کە  خوای مەزن فەرمویە { وآتیناهم بینات من ألامر فما اختلفوا الا  من بعد ماجاءهم العلم بغیا  بینهم ‌إن ربک یقضی  بینهم یوم القیامة فیما کانوا یختلفون} ئێمە فەرمانی  ڕونمان بۆ ناردون ، دەگەڵ ئەوەی  دەشـیان زانی  بەڵام  لە خۆ  بایی بـونـو  لەبەرچاویان  نـەگرتنو  گوێیان  پێنەدا.  خـوا  لـە ڕۆژی سەڵادا حوکمیان  بۆ دەر دەکا . دیارە مـن هیوادارم  ئێ ئێمە  نەکەوێتە  قـیامـەتـو  بـگەینە حاندێک لە ئازادی  کە  گەل  قـەزاوەتـمـان لەسەر بکا. هیوادارم ئەقڵو مەنتیق ملکەچی ئەوەمان بکا  کە بەرژەوەندی  گەلو نیشتمان  بەلامانەوە  لە هەمو  بەرژەوەندەکان پیرۆتر بێو لەدەوری  یەک بۆ ئەو ئامانجە  کۆمان کاتەوەو ناکۆکیەکانمان  لەبیر بباتەوە.کاتێک دەبینین جیاوازی هەنـو ئەگەر بە زانستیانە چاویان  لێنەکرێیو  هەلنە  سەنگێدرێن  دەبنە هۆی شێواندنی نـەزمـو نیزامو  شیرازەی کۆمەڵگاو ئاسایشو هێمنی نامێنێو دەبێتە  بازاڕیشێواو. بۆ بەرگری لەو جیاوازیانەی کە دەبنە سەرچاوەی ئاڵۆزێـو پەشێوی دەبێی ئـەو تایبەتمەندیانەی خوارەوەڕەچاو بکەین.  یەکەم = سەبروتەحەمولو چاوپۆشی کردن: بونی ئەو تایبەتمەندیانە دەبنە هۆی ئەوەکە ڕەزامەندیـو خۆشەویستیو هاوکاریـو لـێبوردەیی جێگەیهەڵچونو دەمارگرژیو دژایەتی  بگرنەوە . دوهەم = یەکتر قبوڵکردنو  ناسینی مافی یەکترو ڕێزی بەرانبەر . سێهەم = حەیا: واتە  شەرمکردن لە خۆتو خەڵک ، بەو مانایە خۆت کاری ناڕەوا بەعەیب بزانیو نەیان کەی. ئەوکاتەیە کە ڕێزت بـۆخـۆتـو کەسانیتر داناوە. گومان  لەوەدانیەئەوەیشەرم  لەخۆی  نەکا  لە خەڵکیشی  نـاکـا. چـوارەم = ئـینساف: واتە  دادپەروەری ، کوتـنـوقـبـوڵکردنی ڕاستیەکان ،سـەلـمانـدنـی مافی بەرانبەرەکان. ئیمامی (عومەر- ر)  فەرمویە : (٣)  شت هەن هەر کەس ئەوانەی هەبێیئیمانی  کامڵی هەیە. (١) بـەڕیـوە بـردنـی عەداڵەت  دەگەڵ خۆتو  خەڵک .(٢) سڵاو کردن لـە بـەرەو ڕوبـونی هـەرکەسدا . (٣) بـەخشندەیی و دەسگیرۆیی خـەڵک  بەپیی تواناو بێی چاوەڕوانی.
بۆ لابردنی ناکۆکیەکانو نەهێشتنی ئاڵۆزیەکانو  ئاڵو گۆڕ کردنی بیـرو ڕاکان  کۆمەڵێک ئەرک هەن کە دەبێی بەڕێوە بچن. وەک :(١) کاتێک  دەگەڵ تەڕەفەکەت  بەرەوڕو  دەبی پێویستە بەسەرخۆتدا زاڵبی بە جۆرێک کە بتوانی بەهێوریوبەڕێزەوە قسە  دەگەڵ بەرانبەرەکەت بکەی.لە بەرانبەر ئەوانەی لە وەها حاڵەتێکدا دەرهەڵدەبنو  هەڵدەچن بەسەبرێکی شۆڕشگێڕانە عاقڵانە  دەگەڵی  بەرەو  ڕوو بی. ئەوە ڕەمزی سەرکەوتنە لەو کارەدا.خواش لە سوڕەی ئالی عیمڕان ١٣٤دا فەرمویە : { ئەوانەی لە تەنگانەو  لە فەرعانیدا لە ڕێی خوادا  دەبەخشنەوەو ڕقی خۆیان  دەخۆنەوە لە خەلک  خۆشدەبن  ئـاکار چاکنو  خواش  ئاکار چاکانی خۆش دەوێن } (٢)  زانینی  بابەتی  جیاوازیەکە: واتە بزانیبابەتەکە  چیە دەتەوێی  تاوو توێی بکەی . نابێی لەسەر شتێک بدوێیو  باس بکەی کە نازانیو هۆکاری هاتنە کایەکەشیت لێی ڕون نیە ، پێویستە  ئەوەی دەیخەیتەبەربـاسبەلاتەوە  ڕوونو  بە چاوی بەستراوە وەڕێی نەکەوی. سوڕەی حەج : ٨ {خەڵکانی واهەنسەبارەت  بەخوا کێشە  دەکەن  بەبێی ئـەوەی  هیچی  لێبزانن و شارەزاییەکیان هـەبێی ،تـوانای  ئەوەشیان نیە کە لە ڕووی کتێبان  ڕونی کەنەوە .}  (٣)  وتـو وێژکردن : پێشکەوتوترین شیوەی  چارەسەری جیاوازیو  ناکۆکیەکان  وتو وێژو  لێک تێگەیشتنە ، یارمەتیدەرەبـۆلەناو بردنی ناکۆکی،بۆ لێک نیزیک بونەوەو هاوکاریـو یـەکگرتوییبەجۆرێک کە کەرامەتو مافو کەسایەتی  هەردوک لا  پـارێـزراو بێی . (٤)  بـڕیـاری دروستو  بەجێی: واتە بەباشی لە مەبەستەکە  ئاگادار بی ، ئەمینو جێی بڕوابی و بوێرانە بڕیاری پێویست بدەی. خوافەرمویە : { ئەگەر ناکۆکیو  کەلەبەرتان  لە نێو  پەیدابوو ،با دو لایەنی مەسەلەکەهەریەکەی نوێنەرێک بـۆ خۆیان  دیاری بکەن  تا پێکیان بێننەوە،خواش  سەرکەوتویان دەکا .خوا زاناو ئاگادارە..}  کەوابو لەدوایین قسەمدا دەڵێم :  هـەر کەس ئیمانی  بەهێزبێو نیازی پاک بێیو خۆڕاگربێ  بەدڵنیایەوە  سەردەکەوێی.  برایانەداوام ئەوەیە : ئەوەی بڕوای ئایینی هەیە با بە قسەی  خواکەی بکاو  ئەوەشی  کە بێباوەڕە با شەرم لەویژدانی  خۆی بکاو هەردوکیشیان بەزەییان بەگەلەکەیان دابێیخۆ لەو شتانە بپارێزنکە بەزیانی  گەلونیشتمانەکەمانتـەواو دەبێی کە گرینگتریـان   یـەکنەگرتـویی خۆمانە. چاوێک  لە ڕابردوو ئێستا بکەنو ڕێگای  بەرەو  دواڕۆژیش  ببیننو ئەوجار بە ویژدانێکی  پاکە وە قەزاوەت بکەن. دەڵێن :ویژدان تاکە  دادگایە  کە پێویستی  بەقازی نیە.

                      براتان     مەلا  برایمی   مەجید پور
        ٣/ ١/ ٢٠١٦ ی زایینی  ١٣ بەفرانباری ٢٧١٤ کوردی     هولەند


۱۳۹۴/۱۰/۱۶

پرسه‌وسه‌ره‌خۆشی به‌ هۆی کۆچی دووایی مامۆستایه‌کی ئایینی ناوچه‌ی مه‌رگه‌وه‌ری ورمێ

کل نفس ذائقة الموت ثم الینا ترجعون:

به‌ داخه‌وه‌ ئاگادار کراینه‌وه‌ به‌رێز مامۆستا مه‌لا محه‌ممه‌دی تاهیری مامۆستایی ئایینی وکه‌سایه‌تی نیشتمانپه‌روه‌ری ناوچه‌ی مه‌رگه‌وه‌ری ورمی له‌ ته‌مه‌نی 84 ساڵیدا به‌ هۆی پیری ونه‌ خۆشی 15ی به‌فرانباری 1394ی هه‌تاوی له‌ گووندی راژان کۆچی دووایی کرد.
خودالێخۆشبوو مرۆڤێکی نیشتمانپه‌روه‌ر و ناسراوی ناوچه‌که‌ وخۆشه‌ویستی هه‌موو ئه‌وکه‌سانه‌بوو که‌ به‌ باشی ده‌یان ناسی، هه‌ستی نه‌ته‌وه‌یی ونیشتمانپه‌روه‌ری ئه‌م زانا ئایینییه‌ له‌ که‌س شاراوه‌ نه‌بوو، کۆچی دووایی خودالێخۆش بوو خه‌سارێکی مه‌زن بوو له‌ یه‌کێتییه‌که‌مان وسه‌رجه‌م خه‌ڵکی موسوڵمانی کورد له‌ رۆژهه‌ڵاتی کوردستان. هه‌ر به‌م هۆیه‌وه‌ یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران وێرای به‌داخبوونی، پرسه‌وسه‌ره‌خۆشی خۆی ئاراسته‌ی گشت ئه‌ندامانی بنه‌ماڵه‌ به‌رێزه‌که‌یان ومامۆستایانی ئایینی وسه‌رجه‌م ناوچه‌ی مه‌رگه‌ور وگووندی ڕاژان ده‌کات، له‌ خودای گه‌وره‌ ده‌پارێینه‌وه‌ خودالێخۆشبوو به‌ به‌هه‌شتی به‌رین شاد بکات،
انا لله‌ وانا الیه‌ راجعون
یه‌کێتی زانایانی ئایینی کوردستانی ئێران
 15ی به‌فرانباری 1394ی هه‌تاوی به‌رانبه‌ر به‌6ی ژانوییه‌ی 2016ی زایینی